Έτσι λοιπόν πρέπει να δεχτούμε ότι στο εναρμόνιο είδος το πυκνό αποτελείται από ένα λείμμα και όχι από μισό τόνο. Και αυτό το πυκνό όπως έλεγαν οι αρχαίοι οι πολλοί δεν μπορούν να το αποδώσουν’ να τραγουδήσουν δηλαδή δυο συνεχόμενους φθόγγους που στο σύνολο τους να αποτελούν λείμμα.

Αν τώρα θεωρήσουμε ότι το δίτονο αποτελείται από δυο διαφορετικούς τόνους τον 9/8 και τον 10/9 έτσι ώστε να ισούται με 5/4 (4/3 : 9/8 : 10/9 = 5/4) η διαφορά του από την τετάρτη είναι 4/3 : 5/4 = 16/15 διάστημα που μοιάζει πολύ με αυτό που προκύπτει αν αφαιρέσουμε από ένα τόνο ένα λείμμα δηλαδή:

9/8 : 256/243 = 2187/2048 ή 3²/2³ : 2⁸/3⁵ = 3⁷/2¹¹

Αυτό το διάστημα λέγεται «αποτομή» και είναι μεγαλύτερο και από το λείμμα και από τον μισό τόνο.

Ποιο τώρα από τα παραπάνω πυκνά φαίνεται ότι είναι αδύνατο να εκτελεστεί από τους πολλούς; Το λείμμα, η αποτομή ή ο μισός τόνος; Χωρίς πολύ σκέψη επιλέγουμε το λείμμα.

Mαθαίνουμε λοιπόν από τον Αριστόξενο ότι το εναρμόνιο γένος ήταν αδύνατο να τραγουδηθεί από τους πολλούς. Θέτει έτσι το όριο της απόδοσης για την ανθρώπινη φωνή γύρω στα 50 cents (44cents-66cents). Σήμερα ερευνητές ισχυρίζονται ότι με εξάσκηση ο άνθρωπος μπορεί να αποδώσει γύρω στα 20 cents και αυτό μπορεί να οριστεί ως το βήμα του γκλισάντο μιας καλογυμνασμένης φωνής. Δεν υπάρχουν αρκετές έρευνες πάνω σε αυτό το θέμα (τουλάχιστον δεν βρήκα εγώ) αν και υπάρχουν όργανα ελέγχου με ακρίβεια καλύτερη του 0,1cent.